Cấu trúc một câu

Câu là đơn vị cơ bản của ngôn ngữ. Ðặt câu đúng tức là ta đã truyền đạt cho người khác một thông tin rõ ràng, không sợ bị hiểu lầm. Vì thế, yêu cầu đặt câu đúng có tầm quan trọng nền tảng trong việc học ngôn ngữ.

Câu có hai thành phần chính: chủ ngữ và vị ngữ (câu đơn giản)

 

                                    CHỦ NGỮ  >> VỊ NGỮ

 

Chủ ngữ cho biết câu nói đến ai hay nói đến cái gì. Cho nên chủ ngữ có thể là: Một danh từ ( ngôi nhà), một nhóm từ ( Hải và các bạn trong nhóm), một đại từ (chúng tôi), một câu phụ (việc học ngoại ngữ)

Vị ngữ trả lời câu hỏi làm gì, như thế nào, trạng thái ra sao...

Một câu chỉ có hai thành phần trên được gọi là câu đơn giản (tối thiểu). Ví dụ về câu đơn giản:

-          Bé Hoàng  ve

-          Ngôi nhà  6 tầng

-          Rạp  hát  ở trung tâm thành phố

-          Cả lớp  học hát

-          Những con heo  mập ú

-          Cậu học sinh  giật mình

-          Chiếc bàn  hình tròn

(Thành phần in ngả là chủ ngữ, thành phần gạch dưới là vị ngữ)

Nếu câu chỉ có 2 thành phần chính như trên, vì đơn giản nên đôi khi không thể hiện được hết những suy nghĩ, những thông tin. Ðể mở rộng câu, ta thêm các thành phần khác vào câu cho phong phú, diễn đạt được nhiều ý hơn. Sơ đồ khối của câu bây giờ không phải chỉ có 2 khối mà là nhiều khối nối tiếp nhau:

 

 

Chủ ngữ                  vị ngữ                       bổ ngữ                            v. v...

 

(Chủ ngữ không nhất thiết phải đứng đầu câu)

Những ví dụ mở rộng câu: (Phần mở rộng in nghiêng)

Hoàng vẽ   (chủ – vị)

Hoàng vẽ chiếc ô tô (thêm đối tượng)

Hoàng vẽ chiếc ô tô, ngôi nhà vaø con chó (thêm dấu phảy, thêm liên từ)

Sau bữa cơm chiều, Hoàng vẽ chiếc ô tô, ngôi nhà và con chó (thêm trạng từ chỉ thời điểm)

Sau bữa cơm chiều, Hoàng vẽ chiếc ô tô, ngôi nhà và con chó,  vì Hoàng muốn tặng mẹ. (thêm câu phụ – nguyên nhân)

Sau bữa cơm chiều, Hoàng vẽ chiếc ô tô màu đỏ, ngôi nhà cao tầng và con chó lông xù, vì Hoàng muốn tặng mẹ. (thêm tính từ)

Ai muốn thêm nhiều thành phần để thành câu phức, người đó phải nắm vững cấu trúc của câu. Nếu không, câu rất dễ bị sai.

 

Ghi nhớ:

Muốn tìm thành phần chủ ngữ trong câu ta phải đặt câu hỏi : Câu này nói về ai, về cái gì, về con gì, về sự việc gì ....?

Muốn tìm thành phần vị ngữ trong câu ta phải đặt câu hỏi : Thành phần chủ ngữ đó làm gì, như thế nào ?