Cuộc di dân của người châu Âu sang châu Mỹ

  Sau khi châu Mỹ được phát hiện vào thế kỷ thứ 15, các nước châu  AÂu, đặc biệt là Tây ban nha, Bồ đào nha, Anh, Pháp và Hà lan đua nhau đi tìm đất mới. Tất cả những nước này đều áp dụng chính sách thuộc địa vào vùng đất mới chiếm ở Tây bán cầu. Người Bồ đào nha chiếm dọc bờ biển phía đông châu Nam Mỹ , trong khi Tây ban nha chiếm bờ biển phía tây châu lục này và bành trướng đến vùng Trung Mỹ. Các nước Anh, Pháp và Hà lan tìm thuộc địa ở Bắc Mỹ. Năm 1584, nhà thám hiểm biển người Anh Walter Raleigh thành lập làng đầu tiên ở Bắc Mỹ, lấy tên là Virginia (đặt tên kỷ niệm nữ hoàng Anh không lấy chồng Elisabeth – Vùng đất tiết trinh). Năm 1608, người Pháp thành lập vùng Quebeck và sau đó chiếm luôn Canada làm thuộc địa. Hà lan chiếm vùng bờ biển phía tây Ðại Tây Dương và đặt tên kỷ niệm xứ sở mình là  New Amsterdam, nhưng vùng đất này về sau bị quân Anh chiếm lại (1664) và đổi tên thành  New York . Người Ðức lập lên Germantown, ngày nay là một quận của Philadelphia ở Pennsylvania ...

   Tại sao người châu AÂu lại rời xứ sở của họ để đến với đất này?

Những người rời châu AÂu đầu tiên là những tội phạm, cướp giật, ăn mày hoặc phiêu lưu muốn tìm đất mới, hoặc bị trục xuất. Sau đó phần lớn là nông dân Anh không còn ruộng đất, thợ thủ công, những người bị truy nã về tôn giáo và chính trị đủ mọi tầng lớp. Người Pháp và người Ðức ra đi chủ yếu muốn né tránh sự hà khắc của các quận chúa, né tránh sự bắt quân dịch, sau này là tránh áp bức chính trị và cả lý do kinh tế nữa.

  Những người khai hoang đầu tiên trên đất Mỹ gặp phải những khó khăn chồng chất . Họ phải đương đầu với đói nghèo, bệnh tật, khí hậu ... Nhiều làng được thành lập rồi lại bị xoá bỏ. Họ bỏ đi tìm vàng, hái quả hoang, gặp những cây cỏ độc mà không biết, dẫn đến tử vong rất nhiều. Với sự giúp đỡ của người da đỏ, một số chuyển sang nghề trồng cây thuốc lá và phát triển thành vùng thuốc lá nổi tiếng ngày nay : Virginia.

  Người da đỏ đã định cư ở đây khoảng 25000 năm về trước. Người châu AÂu gọi họ là da đỏ (Indianer) chỉ vì lúc đầu các nhà thám hiểm  Tây ban nha đến châu Mỹ mà họ cứ tưởng là đến Ấn độ (India), như dự kiến đi tìm châu báu lúc đầu của họ. Những người da đỏ này sống thành bộ tộc, khác tiếng nói, khác phong tục, nên thường có quan hệ thù địch chém giết lẫn nhau. Khi tiếp xúc với người da trắng, lúc đầu họ giúp đỡ tận tình cách trồng ngô, cây thuốc lá... .Nhưng dòng người di cư  sang mỗi ngày một đông nên họ cảm thấy sự sinh tồn của họ bị đe doạ. Những cuộc chiến liên miên giữa người da trắng và người da đỏ xảy ra từ đó, như chúng ta đã biết qua rất nhiều bộ phim, sách báo.

  Người châu AÂu đến Mỹ bằng những chuyến đi đầy gian truân vất vả. Gottlieb Mittelberger đã mô tả những chuyến đi đó như sau:

  Họ ra đi từ tháng năm đến tháng mười hàng năm. Ví dụ những người Ðức từ Heilbronn phải đi bằng tàu thuyền vượt qua 36 cửa hải quan, kéo dài từ 5 đến 6 tuần để đến Hà lan. Họ phải ở lại Hà lan 5 đến 6 tuần nữa. Ở đây rất đắt đỏ nên nhiều người đã trắng tay. Sau đó họ phải chen chúc lên tàu sang Anh, nhiều khi kéo dài tới 4 tuần. Mỗi người chỉ có chỗ nằm từ 50 đến 70 cm rộng.

Thế rồi từ nước Anh, họ phải chịu đựng khoảng 12 tuần nữa để đặt chân được đến Philadelphia. Trên tàu họ phải chịu đựng mùi hôi, ói mửa, kiết lỵ, đau đầu, sốt cao, mụn nhọt ... Nhiều người không chịu nổi, đã bỏ mạng giữa đại dương.

  Khi tàu cập bến, họ không được xuống tàu mà phải đợi xem có ông bà chủ nào đến mua như một món hàng để về làm việc cho họ. Chỉ có một số người đã trả tiền đầy đủ cho chủ tàu được lên bờ. Những người sống sót còn phải trả tiền thay cho những người đã bỏ mạng trên đường đi ...  Con đường gian truân để đến với thế giới tự do!

 

Từ ngữ:

Di dân: dân rời bỏ một vùng này để đến vùng khác sống

Thuộc địa: một nước bị nước khác chiếm để khai thác nguyên liệu và làm nơi tiêu thụ hàng hoá

Bành trướng: mở rộng  ra, lấn thêm

Phiêu lưu: liều, mạo hiểm làm một việc gì đấy

Trục xuất : bị đuổi khỏi một vùng nào đấy, cưỡng bức ra đi

Truy nã: đuổi theo để bắt, lùng bắt

Hà khắc: khắc nghiệt, dùng những biện pháp quá đáng

Bắt quân dịch: bắt đi lính đẩy ra chỗ chiến trận

Tử vong: chết

Ðịnh cư: sống ổn định ở một nơi nào đó

Châu báu: của quý (vàng, bạc, kim cương ...)

Quan hệ thù địch: coi nhau như kẻ thù, lúc nào cũng muốn loại bỏ nhau

Gian truân: khó khăn , vất vả

 

Câu hỏi

1. Tại sao người ta gọi dân da đỏ là Indianer?
2. Nguyên nhân sâu xa của những cuộc chiến giữa người da trắng và da đỏ trên đất Mỹ những thế kỷ trước là gì?
3. Nguyên nhân nào dẫn đến sự ra đi  của người châu  AÂu sang đất Mỹ?
4. Có người nhận xét:” Người da trắng đã xâm chiếm những vùng đất trù phú của châu Mỹ, huỷ diệt văn hoá của người bản xứ và đẩy họ vào rừng sâu” . Em có suy nghĩ gì về nhận xét này?
5. Em hãy nêu tên những tiểu thuyết, những bộ phim nói về chiến tranh da đỏ, da trắng đã xảy ra trên đất Mỹ!