Quá khứ đen tối của châu Phi

      Người châu Âu biết đến lục địa này khi Bartolomeu Diaz , một nhà thám hiểm biển Bồ đào nha, đã dùng thuyền buồm đi vòng quanh đất mũi cực nam châu Phi vào năm 1488. Thế kỷ thứ 15 và 16, người châu Âu đã phát hiện ra Ấn độ, một đất nước có rất nhiều châu báu. Vì hồi đó chưa có đường đi tắt sang Ấn độ qua kênh Su-ê như bây giờ, họ phải đi vòng quanh bờ biển châu Phi để mang của cải châu báu khai thác được về châu  Âu . Những chuyến đi như vậy thật dài và gian truân, nên họ đã lập ra rất nhiều những trạm thương mại dọc theo bờ biển châu Phi để cung cấp nước ngọt, lương thực cho chuyến đi. Những quốc gia dẫn đầu trong những chuyến đi biển này là  Anh quốc, Tây ban nha, Bồ đào nha,  Hà lan. Ðến khoảng năm 1800, toàn bộ bờ biển châu Phi đã nằm gọn trong tay người châu Âu . Lúc đầu, người ta mới chỉ chú ý đến vùng sát biển, vì nó mang lại quyền lợi trước mắt cho họ. Còn ở sâu trong nội địa, họ chỉ  kể cho nhau nghe là ở đó có thổ dân hoang dã, có những thác nước cực kỳ lớn, có những bệnh nhiệt đới kinh khủng ... . Nhưng dần dần , họ không còn gói gọn việc buôn bán và khai thác châu Phi chỉ ở những mặt hàng như vàng bạc, ngà voi, các loại gia vị..., họ tiến tới buôn người! Buôn người sang đất Mỹ mới được phát hiện, để làm nô lệ! Chính vì thế mà chúng ta đã được đọc rất nhiều cuốn truyện nói về việc buôn nô lệ kinh khủng ở thế kỷ thứ 19, thời kỳ chủ nghĩa tư bản mới hình thành, đầy hoang dại.

      Những kẻ buôn người thường là gốc A- rập, cấu kết với các tù trưởng địa phương lùa hàng loạt người châu Phi ra bờ biển để bán lại cho các con buôn châu Âu. Con buôn châu Âu chở họ qua đại dương bằng những chuyến tàu vô cùng chật chội, đối xử với họ như những con thú vật, nên rất nhiều người đã bỏ mạng trên đường đi. Ðến được đất Mỹ, họ bị bán cho những ông chủ da trắng châu Âu , cũng mới từ Anh, Ðức, Hà lan ... qua. Người nô lệ bị bắt làm công nhân ở các đồn điền trồng mía, trồng cây thuốc lá, trồng bông. Châu Phi vì thế đã mất đi từ 30 đến 100 triệu người, con số chính xác không ai thống kê nổi!

      Người châu Âu bắt đầu khảo sát sâu vào nội địa châu Phi từ đầu thế kỷ thứ 19. Các cường quốc tư bản châu Âu chia nhau xâu xé lục địa này. Chủ nghĩa thực dân, gắn liền với tìm kiếm thuộc địa, ra đời từ đấy. Những nước mẹ (thực dân Tây Âu) dùng nhân lực rẻ mạt người bản xứ để khai thác vàng, kim cương, đồng đưa về châu  Âu. Họ xây những tuyến đường sắt hay đường bộ ở đây chỉ nhằm phục vụ chuyên chở của cải đã vơ vét được ra bờ biển. Họ còn lập lên những đồn điền cao su, kakao, cà phê ... cực lớn để khai thác. Họ còn dùng thuộc địa để cưỡng bức dân ở đây tiêu thụ sản phẩm công nghiệp của mẫu quốc, tìm cách xoá nền văn hoá lâu đời của những người bản xứ. Mãi đến năm 1945, chủ nghĩa thực dân mới sụp đổ với sự nổi dậy của một loạt nước đòi độc lập, trong đó có nước Việt nam ta.

Ngày nay, chủ nghĩa thực dân không còn hoành hành ghê gớm như ở thế kỷ thứ 19, nhưng vì quá kiệt quệ, các nước châu Phi vẫn chưa tự đứng dậy được mà vẫn còn phụ thuộc rất nhiều vào các nước mẫu quốc xưa kia, đặc biệt về kinh tế.

 

Em hãy giải thích các từ:

Thám hiểm biển, châu báu, gian truân, thương mại, tù trưởng, bỏ mạng

Câu hỏi:

1.      Tại sao các nước tư bản Tây Âu lại biến châu Phi thành thuộc địa?

2.      Tại sao người châu Phi bị bán sang đất Mỹ?

3.      Trong thời kỳ thực dân, Việt nam cũng là một trong những thuộc địa của Pháp. Em hãy cho biết, Pháp đã chiếm Việt nam từ bao giờ đến bao giờ? Ai đã lãnh đạo nhân dân Việt nam giành chính quyền năm 1945?

4.      Một người đang sống trong một nước lạc hậu, là thuộc địa của thực dân Anh trước kia có nói :” Bị đè nén, bóc lột, chúng tôi không chịu nổi và đã đứng lên giành độc lập. Bây giờ có độc lập rồi, chúng tôi không biết phải làm gì để vượt qua những khủng hoảng, nếu không có sự giúp đỡ của bên ngoài! Thật là cái vòng luẩn quẩn!”.

Em hãy phân tích câu nói trên!

5.      Em hãy dùng từ điển cho biết về kênh đào Su ê (nằm ở đâu, nối biển nào với biển nào, ý nghĩa của nó đối với giao thông đường biển)!

 

Em hãy chọn những từ in nghiêng để điền vào câu cho đúng!

Cầu kỳ / hiếu kỳ

-          Sau vụ tai nạn giao thông, công an phải dẹp những người ....................... đứng chật cả lòng đường.

-          Mình hãy dùng thời gian để nói chuyện với nhau, đừng chuẩn bị đồ ăn ........................... như thế!

Công nhận / chấp nhận

-          Trọng tài đã ................................  bàn thắng đó.

-          Ðã ra đi là ................................ việc gì cũng phải làm, không có quyền lựa chọn.

Thích thú / chí thú

-          Mẹ dặn : đã lớn rồi, từ nay con phải ................................... học hành nhé!

-          Bọn trẻ .................................... nhìn đàn cá bơi trong hồ nước.

Chính khách / chính kiến

-          Cựu thủ tướng Helmut Kohl của Ðức và cựu tổng thống Fr. Mitterrand của Pháp là những ................................ nổi tiếng thế giới.

-          Giới đối lập có những .................................... khác hẳn.

Chú ý / chủ ý

-          Các em hãy .................................. nghe cô giáo giảng bài!

-          Xin lỗi anh nhé! Ðó không phải là .......................... của tôi.

Chủ tịch /  chủ toạ

-          Cuộc họp hôm nay diễn ra dưới sự ................................ của anh Hùng.

-          Ông................................  câu lạc bộ hôm nay đi vắng.

Chứng kiến /  chứng cớ

-          Anh ................................... cho tôi việc này nhé!

-          Cậu phát biểu chẳng có ............................ gì cả!

Bằng chứng / nhân chứng

-          Hôm nay toà mời thêm hai .......................... nữa.

-          Anh kết tội như vậy là theo cảm giác chứ không có .....................

Cổ tích / di tích

-          Bà thường hay kể chuyện ................................... cho cháu nghe.

-          Ở Hà nội có rất nhiều ............................lịch sử đáng tham quan.

Công nghiệp / công nghệ/ công viên / công trình

-          Người ta sẽ xây dựng ở đây khu vực dành cho............................ thông tin.

-          Anh hay đến chậm lắm, không có tác phong ..............................

-          Anh ấy đã thực hiện một .............................. khoa học rất có giá trị.

-          Các cụ già hay đi dạo chơi trong ........................................

Cuống quýt / quấn quýt

-          Hai đứa bé ..................................... chạy ra đón mẹ.

-          Mấy mẹ con ................................... bên nhau.

Ðịa vị / cương vị

-          Trên ............................ là giám đốc, anh ấy phải biết điều này.

-          Hiện nay, anh ta đã trở thành một trong những người có ........................ trong xã hội.

Dành cho / giành giật

-          Bà lão thường .......................... cháu những miếng ngon nhất.

-          Cuộc chiến Israel- Palestin rất gay cấn. Họ ............................ từng mảnh đất.

Dứt điểm / dứt khoát

-          Mình phải .......................... với nó, không mập mờ được.

-          Bằng quả phát bóng này, mình cố gắng ........................ séc 1.