Câu ghép đẳng lập và câu ghép chính phụ

1. Câu ghép đẳng lập

Thế nào là câu ghép đẳng lập?

Câu ghép đẳng lập là một câu gồm nhiều câu đơn giản khác ghép lại bằng những liên từ.

 

Ví dụ:

Tôi học tiếng Ðức  còn anh ấy học tiếng Anh.

Hùng làm bài tập về nhà, sau đó em đi đá bóng.

Chị ấy buồn bã, trong khi những người khác bàn luận vui vẻ.

Hôm nay chúng ta ăn đồ tây hay ăn đồ châu Á đây ? 

Phần in nghiêng là câu đơn 1

Phần gạch dưới là câu đơn 2

Còn, sau đó, trong khi, hay ... là những liên từ dùng để nối kết.

Trong mỗi câu đơn , đều có đủ chủ ngữ, vị ngữ và có thể có các thành phần khác. Tức là câu ghép đẳng lập có thể có nhiều chủ ngữ, nhiều vị ngữ, nhiều bổ ngữ ... .Trong những câu trên:

Câu 1: Chủ ngữ là  Tôi , anh ấy

Câu 2: Chủ ngữ là  Hùng, em (chính là Hùng)

Câu 3: Chủ ngữ là Chị ấy, những người khác

Câu 4: Chủ ngữ là Chúng ta, câu 2 trùng chủ ngữ với câu 1   

Em hãy tìm những vị ngữ của 4 câu trên!

 

Trong câu ghép đẳng lập, không những liên từ  mà cả các dấu ví dụ như    dấu hai chấm ( : ) , dấu chấm phảy ( ; ) v.v... còn được dùng để ghép các câu đơn.

Anh ấy kể: Anh ấy đã từng biểu diễn ở nhiều thành phố châu AÂu.

Ðất nước Việt nam có tiềm năng phát triển rất lớn : con người chăm chỉ cần cù ; tài nguyên phong phú ;  Việt nam nằm trong vùng kinh tế phát triển mạnh nhất hiện nay.

Trên nguyên tắc, câu ghép đẳng lập có thể được tách thành nhiều câu đơn.

 

2. Câu ghép chính phụ

Là câu được ghép bởi hai hay nhiều câu đơn, nhưng những câu này không bình đẳng với nhau mà nó được phân theo đẳng cấp. Người ta thường gọi đó là câu chính và câu phụ.

Sơ đồ câu ghép chính phụ:

 

 

 

 

 

　

Như một  câu bình thường, câu chính và câu phụ đều có chủ ngữ, vị ngữ và các thành phần cần thiết khác.

Nối kết giữa câu chính và câu phụ là liên từ gồm:

Nếu ..... thì                (câu điều kiện)

Bởi vì .....                  (câu cho biết nguyên nhân)

Ðể ....                        (câu cho biết mục đích)

Rằng,....                    (câu bổ ngữ cho câu chính)